مقدمه
گروه فناوری و مدیریت تولید پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی فعالیت خود را از سال ۱۳۷۷ آغاز کرده و تاکنون با اجرای طرح‌های تحقیقاتی ملی و کاربردی در زمینه گل و گیاهان زینتی، همکاری با مؤسسات تحقیقاتی، و پاسخ‌گویی به نیازهای بخش خصوصی، دستاوردهای ارزشمندی کسب کرده است. این گروه با بهره‌گیری از چهار عضو هیئت علمی، یک کارشناس محقق و یک کارشناس آزمایشگاه، به فعالیت‌های پژوهشی و اجرایی مشغول است.
از سال ۱۳۸۱، با راه‌اندازی آزمایشگاه‌های تخصصی خاک، آب، گیاه، بیماری‌ها و حشرات، امکان انجام تجزیه‌های دقیق خاک، آب و گیاه و همچنین آزمایش‌های گیاه‌پزشکی فراهم شده است. این خدمات در راستای حل چالش‌های بخش گل و گیاهان زینتی کشور ارائه می‌گردد.
وظایف اصلی این گروه شامل انجام تحقیقات بنیادی و کاربردی دانش‌بنیان در حوزه‌های گیاه‌پزشکی، خاک و آب در سطح ملی و منطقه‌ای، مطابق با سیاست‌ها و راهبردهای ملی گل و گیاهان زینتی کشور است. محورهای فعالیت عبارت‌اند از:
- شناسایی و تشخیص آفات و بیماری‌های مهم گیاهان زینتی
- شناسایی دشمنان طبیعی آفات و توسعه روش‌های کنترل بیولوژیک
- اجرای برنامه‌های مبارزه تلفیقی با آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز اقتصادی
- بررسی حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه، و بهینه‌سازی مصرف کودها در اراضی کشاورزی
- توسعه بسترهای کشت بدون خاک و گلخانه‌ای
- ارزیابی میزان آلودگی منابع خاک و آب
- تعیین نیاز آبی گیاهان و برنامه‌ریزی آبیاری با هدف افزایش بهره‌وری مصرف آب
- بررسی روابط آب، خاک و گیاه و ویژگی‌های فیزیکی بسترهای کشت
- مطالعه بیولوژی و میکروبیولوژی خاک و کودهای زیستی
- بررسی تحمل گیاهان به تنش‌های محیطی ناشی از تغییرات اقلیمی
- بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در تحقیقات و تولید
این گروه همچنین مسئولیت نظارت بر حسن اجرای برنامه‌های تحقیقاتی در سطح کشور، انتشار نتایج طرح‌ها، و انتقال یافته‌های علمی به فعالان بخش گل و گیاه را بر عهده دارد. از دیگر فعالیت‌ها می‌توان به برگزاری دوره‌های آموزشی برای ارتقاء دانش و مهارت نیروی انسانی، ایجاد ارتباط با سازمان‌ها و مراکز اجرایی و تولیدی، همکاری با دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی داخلی و خارجی، و مشارکت در گردهمایی‌های علمی و فنی اشاره کرد.
در چارچوب این مأموریت‌ها، آزمایش‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی بر روی نمونه‌های خاکی و بدون خاک، آب، گیاه و کود نیز انجام می‌شود.
🎯 اهداف گروه فناوری و مدیریت تولید:
- انجام آزمایش‌های تخصصی خاک، آب و گیاه
- تعیین مناسب‌ترین بسترهای کشت خاکی و غیرخاکی برای گیاهان زینتی
- بررسی نیازهای تغذیه‌ای و کودی گیاهان زینتی
- تعیین نیاز آبی و بهینه‌سازی مصرف آب در تولید گیاهان زینتی
- ارزیابی اثر کودهای زیستی و مواد ضد تنش‌های آبی، شوری و تغذیه‌ای
- بررسی میزان آلودگی منابع آب، خاک و گیاه
- شناسایی و تشخیص آفات و بیماری‌های مهم گیاهان زینتی منطقه
- ارزیابی روش‌های ضدعفونی بسترهای کشت گلخانه‌ای
- بررسی راهکارهای کاهش مصرف سموم در محصولات زینتی
- شناسایی دشمنان طبیعی آفات مهم گیاهان زینتی و توسعه روش‌های کنترل بیولوژیک
- بررسی و توسعه روش‌های مبارزه تلفیقی با آفات اقتصادی گیاهان زینتی
- تحلیل نقش عوامل محیطی گلخانه‌ای در طغیان آفات و بیماری‌ها و ارائه راهکارهای کنترل
- مدیریت تلفیقی علف‌های هرز دائمی و خطرناک
- بررسی تأثیر تراکم‌های مختلف کاشت در کنترل علف‌های هرز
- ارائه جایگزین‌های غیرشیمیایی برای کنترل علف‌های هرز
🌱 برخی از دستاوردهای شاخص:
- تغذیه بهینه گل‌های شاخه‌بریده مانند رز، ژربرا، مریم، گلایل و میخک
- دستیابی به دانش کمپوست‌سازی مواد آلی مختلف برای بسترهای گلدانی (جایگزین پیت)
- تولید پیت داخلی به‌عنوان جایگزین پیت وارداتی در بسترهای کشت گلدانی
- امکان استفاده از کود سولفات آهن به‌جای سکوسترین آهن
- تعیین مناسب‌ترین بستر کشت برای تولید تجاری گل ژربرا و رز
- تعیین بهترین محلول غذایی پایه برای تولید تجاری گل ژربرا و رز
- طراحی و ساخت دستگاه اندازه‌گیری خصوصیات فیزیکی بستر کشت (تخلخل‌سنج بدون نیاز به گیاه)
- شناسایی بیماری‌های ویروسی میخک با روش‌های بیولوژیکی و سرولوژیکی
- کنترل پژمردگی فوزاریومی میخک با استفاده از آفتاب‌دهی خاک
- شناسایی دشمنان طبیعی شته‌های داوودی
- کنترل مؤثر تریپس میخک با استفاده از سن شکارگر (Orius)
- کنترل هم‌زمان کنه و سفیدک رز در گلخانه
- مدیریت بیماری کپک خاکستری رز پس از برداشت با بهینه‌سازی تغذیه نیتروژن
- کنترل کنه پیاز گلایول با تیمارهای فیزیکی و استفاده از کنه‌های شکارگر
- شناسایی کلون‌های مقاوم به سفیدک سطحی رز در منطقه محلات